Większość przedsiębiorców słyszała z pewnością o audycie finansowym, którego zadaniem jest zbadanie, czy księgi rachunkowe przedstawiają prawdziwy obraz sytuacji finansowej jednostki gospodarczej. Badania tego dokonuje biegły rewident, przy czym czasami spółki są zobowiązane do jego przeprowadzenia, a czasami robią to dobrowolnie. Tymczasem audyt podatkowy jest zawsze dobrowolny. Dlaczego, pomimo braku odgórnych nakazów, warto się na niego zdecydować?
O krok przed skarbówką
Kontrole podatkowe w Polsce nabierają coraz szybszego tempa. Kontrolowane są nie tylko duże podmioty gospodarcze, ale i małe, lokalnie działające firmy. Przedmiotem kontroli są oczywiście płacone podatki - organy podatkowe sprawdzają, czy wysokość daniny nie została w jakiś sposób zaniżona. Wyniki kontroli podatkowej dla wielu podatników mogą okazać się bardzo przykre w skutkach, nawet jeśli rozliczenia płaconych podatków prowadzone są przez dobrych księgowych. Dzieje się tak dlatego, że interpretacji przepisów podatkowych w Polsce nie brakuje. Czasami wydaje nam się, że w sposób rzetelny rozliczamy się ze skarbówką, podczas gdy okazuje się, że w międzyczasie zostały popełnione pewne błędy, które mają wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych. Audyt podatkowy pozwala uniknąć przykrych konsekwencji kontroli skarbowych. Dzięki niemu przedsiębiorcy mogą być o krok przed skarbówką i mieć pewność, że rozliczenia podatkowe został wykonane w sposób prawidłowy.
Jak wygląda audyt podatkowy?
Przeprowadzenie audytu podatkowego warto powierzyć osobom, które wyspecjalizowały się w tej tematyce. Będą one w stanie dokładnie sprawdzić dokumenty księgowe, które są podstawą do obliczenia wysokości zobowiązania podatkowego. Przedmiotem audytu mogą być wszystkie podatki, które spółka jest zobowiązana płacić - daje to pełny obraz sytuacji podatkowej przedsiębiorstwa. Audytorzy skupiają się przede wszystkim na podatku dochodowym i na kosztach podatkowych. Szczegółowo badane są ceny transferowe, po których przeprowadzane są transakcje pomiędzy podmiotami powiązanymi. Równie ważnym zagadnieniem jest podatek u źródła, który często sprawia problemy nawet doświadczonym księgowym, głównie w kontekście tego, kiedy w ogóle istnieje obowiązek jego zapłaty. Audyt podatkowy bada także kwestie podatku VAT. Uszczelnianie systemu podatkowego sprawia, że organy skarbowe podczas kontroli często skupiają się właśnie na podatku VAT. Rozliczanie podatku od towarów i usług w ostatnim czasie również stało się bardzo problematyczne. Zespół audytorów bada więc, czy podatek rozliczany jest prawidłowo, biorąc pod uwagę wszelkie zmiany w przepisach. Przedmiotem zainteresowań audytorów jest również podatek od nieruchomości, od gier czy środków transportu oraz inne, w zależności od tego, jakie z nich zobowiązana jest płacić konkretna firma.
Inne obszary zainteresowania audytu podatkowego
Podczas audytu podatkowego badane są również dokumenty zakupu oraz sprzedaży, w tym w dużej mierze faktury. Są one bowiem podstawowym dokumentem księgowym, na mocy którego dokonywane są rozliczenia podatkowe. Pod uwagę brane są nie tylko koszty uzyskania przychodów, choć to one w dużym stopniu są przedmiotem zainteresowania organów podatkowych. Niemniej jednak równie ważne są także przychody podatkowe, które mogą wynikać z faktur zarówno sprzedażowych, jak i kosztowych (na przykład korekt). Audyt kontroluje przede wszystkim te wydatki przedsiębiorstw, które często są kwestionowane przez organy podatkowe. Należą do nich między innymi środki przeznaczone na reklamę czy promocję firmy. Dodatkowo organy podatkowe często skupiają się na kosztach reprezentacji, na przykład w kontekście organizacji imprez integracyjnych. Audytorzy są w stanie wychwycić zapisy wątpliwe, które mogą zostać zakwestionowane przez urzędników. Ich wcześniejsze skorygowanie pozwala na uniknięcie jakichkolwiek kar ze strony skarbówki, które często mogą okazać się bardzo dotkliwe. Warto przy tym pamiętać, że audytorzy ściśle współpracują z takimi działami jak księgowość, ale również kadry i płace. To na podstawie tejże dokumentacji dokonywana jest ocena działań podatkowych, jakie podejmuje firma. Audyt podatkowy to także doradztwo podatkowe, które nie tylko sprawdza zgodność zapisów księgowych z obowiązującymi przepisami, ale również może pomóc w optymalizacji podatkowej.
Efekty przeprowadzania audytu podatkowego
Każda firma, która decyduje się na przeprowadzenie audytu podatkowego, po przeprowadzonych badaniach może liczyć na pełny raport sporządzony przez audytorów. W raporcie znajdują się zapisy dotyczące tego, jakie obszary podatkowe są dla przedsiębiorstwa ryzykowne i jakie działania należy podjąć w celu niwelowania potencjalnych strat. Ostateczna decyzja należy zawsze do przedsiębiorcy, jednak przeprowadzenie pełnego audytu pozwala na skorygowanie tych deklaracji, w których do obliczania podstawy opodatkowania wzięto pod uwagę błędne zapisy. Audyt podatkowy jest tak naprawdę pierwszym krokiem do stabilizowania sytuacji finansowej firmy. Specjaliści mogą również podjąć się doradztwa podatkowego, które ma na celu uniknięcie popełniania błędów w przyszłości. Choć audyt podatkowy jest stosunkowo nową usługą, to w Polsce już cieszy się ogromną popularnością. Pamiętajmy, że księgowym również zdarza się popełniać błędy - rozumieją to wszyscy właściciele firm, jednak organy podatkowe nie są już tak wyrozumiałe. Tymczasem audyt podatkowy przeprowadzają od lat duże i szanowane na rynku firmy. Jak często warto go zlecić podmiotom zewnętrznym? Ze względu na to, że podatki płacimy w sposób ciągły, to dobrze jest przeprowadzić audyt minimum raz w roku. Niektóre podmioty decydują się na niego częściej - mowa tutaj szczególnie o dużych, stale rozwijających się firmach. Niemniej jednak nawet małe, lokalnie działające podmioty powinny co jakiś czas przeprowadzać audyt podatkowy. Warto mieć na uwadze, że to właśnie małe firmy coraz częściej znajdują się na celowniku organów skarbowych, a wiele zmieniających się przepisów podatkowych dotyczy właśnie takich podmiotów.
Jak się przygotować do audytu?
Przedsiębiorcy często nie wiedzą, w jaki sposób przygotować się do audytu podatkowego oraz ile może on trwać. Czas trwania to tak naprawdę kwestia bardzo indywidualna. Zależy on bowiem od tego, jakie podatki są przedmiotem audytu oraz jak duża jest ilość dokumentów, które należy sprawdzić i ocenić. Dlatego też czas trwania badania określany jest zawsze po wcześniejszych ustaleniach z badaną firmą. Do samego audytu nie trzeba się szczególnie przygotowywać. Warto poinformować pracowników o tym, że w jednostce zostanie przeprowadzony audyt. Warto również wcześniej przygotować niezbędne dokumenty, które będą przedmiotem badania. Pamiętajmy, że audyt podatkowy to nie kontrola skarbowa. Jego celem nie jest ukaranie firmy za popełnione błędy, a wskazanie obszarów, w których należałoby dokonać pewnych korekt. Dlatego nastawienie przedsiębiorcy i pracowników powinno być pozytywne - dopóki do drzwi nie zapuka skarbówka, to jest jeszcze czas na korekty i zastanowienie się nad zmianą polityki podatkowej przedsiębiorstwa. Pomóc w tym mają właśnie doświadczeni audytorzy, którzy chętnie współpracują z działem księgowości, kadr i płac, ale również z prawnikami obsługującymi firmę czy pracownikami administracji. Audyt podatkowy warto rozpatrywać w kontekście szansy dla przedsiębiorstwa, która pozwoli uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji kontroli skarbowej. Co więcej, wprowadzenie stabilnej i przemyślanej polityki podatkowej pozwoli lepiej kontrolować stan finansów firmy.