Przez kilka dni w Katowicach, Rudzie Śląskiej, Chorzowie i Bytomiu królować będzie śląska literatura, język i kultura. W dniach 15 – 24 czerwca w tych miastach odbędzie się Mały Festiwal Wielkiej Literatury, którego pierwsza edycja odbywa się pod hasłem „Od Śląska bije światło!”.
W wydarzeniu weźmie udział ponad trzydzieści osób tworzących na co dzień kulturę w naszym regionie. Spotkać będzie można popularnych pisarzy, jak Annę Cieplak czy Zbigniewa Rokitę oraz powszechnie szanowane autorytety, jak prof. Ewę Chojecką czy prof. Tadeusza Sławka. W programie między innymi: debaty, spotkania autorskie, premiera książki Marcina Melona i przekładu „Mikołojka” dokonanego przez Grzegorza Buchalika, koncert, premiera filmu, spacery, dyskusyjny klub książki i blok wydarzeń dla bajtli.
Pełny program na www.silesiateka.pl/program
Wydarzenie organizowane jest oddolnie przez projekt Silesiateka. Pomysłodawca festiwalu, Marcin Musiał, mówi o zmianie, która dokonała się w ostatnich latach w postrzeganiu śląskiej kultury:
Przed wiekami ukuto zwrot „Silesiaca non leguntur”, czyli „śląskich książek się nie czyta”. Dzisiaj jest już zupełnie inaczej, przez lata pisarki i pisarze stawiali kamienie milowe na drodze do zbudowania świadomości osobności i atrakcyjności tutejszej literatury. Dziś śląska literatura to wielka literatura! Momentem przełomowym było tutaj przyznanie Nagrody Literackiej Nike Zbigniewowi Rokicie za „Kajś”. Można zaryzykować stwierdzenie, że 3 października 2021 r., czyli w dniu uhonorowania tej śląskiej książki, skończył się w Polsce bercikizm, czyli postrzeganie Śląska przez pryzmat folkloru, śmieszności i stereotypów.
Zdaniem Musiała teraz jest najlepszych moment, by zebrać i wypromować wielokulturową, pisaną w różnych językach, literaturę śląską. Podczas konferencji, na której zaprezentowano program festiwalu, Zbigniew Rokita popierał zasadność oddolnych starań o śląską kulturę, zaznaczył jednak, że potrzebne jest dużo większe wsparcie instytucjonalne: Ludzko stoimy znakomicie, natomiast instytucjonalnie i organizacyjnie tak sobie. Są miejsca na Śląsku, które coś robią dla literatury, jak Wisła, Żory czy Rybnik. Za to aglomeracja wypada blado nie tylko w porównaniu z Wrocławiem czy Krakowem, ale też z Sopotem, Łodzią czy Bydgoszczą.
Także według jednej z najlepszych polskich pisarek młodego pokolenia Anny Cieplak wydarzenia promujące śląską kulturę mają wielki sens: Nasz region ma co opowiadać. Prowadziłam zajęcia z edukacji literackiej w różnych częściach Śląska i na przykładzie moich osobistych doświadczeń mogę powiedzieć, że młodzi ludzie są naprawdę zainteresowani śląskimi tematami. Gdzieniegdzie mówi się o tzw. zmierzchu lokalności, a ja twierdzę, że jest wręcz odwrotnie. Od Śląska naprawdę bije światło!
Wstęp na wszystkie kilkanaście wydarzeń w ramach Małego Festiwalu Wielkiej Literatury jest darmowy. Podczas spotkań będzie można nabyć książki autorów i autorek.
MAŁY FESTIWAL WIELKIEJ LITERATURY: OD ŚLĄSKA BIJE ŚWIATŁO!
PROGRAM
DZIEŃ PIERWSZY
15 czerwca (czwartek), godz. 18:00
Miejsce: Stacja Biblioteka, ul. Dworcowa 33, Ruda Śląska
DEBATA: Czy Śląsk potrzebuje herosów i heroin?
Goście i gościnie: Barbara Szustakiewicz-Przybyłka, Małgorzata Lichecka, Dariusz Zalega, Józef Krzyk
Prowadzenie: Zbigniew Rokita
DZIEŃ DRUGI
16 czerwca (piątek), godz. 17:30
WYDARZENIE TOWARZYSZĄCE
Miejsce: Kino Patria, ul. Chorzowska 3, Ruda Śląska
Kino z Książka. Projekcja filmu „Osiem gór” i dyskusja o książce pod tym samym tytułem
DZIEŃ TRZECI
17 czerwca (sobota), 16:30 – 20:00
Miasto: Chorzów
16:30
Spacer z Wojciechem Dingesem, autorem książki „Sekrety Chorzowa”
Miejsce: Początek pod liceum im. Słowackiego, ul. Dąbrowskiego 36, Chorzów, meta w księgarnio-kawiarni Dopełniacz
18:00
Miejsce: Księgarnio-kawiarnia Dopełniacz, Rynek, Chorzów
Czy dzięki Śląskowi można zbudować siebie? Rozmowa z Anną Cieplak
Światło ze Śląska dla Polski. Spotkanie z Prof. Tadeuszem Sławkiem.
Prowadzenie: Marcin Musiał
DZIEŃ CZWARTY
18 czerwca (niedziela), 13:00 – 15:30
Miejsce: Kawiarnio-lodziarnia nICE time, ul. Książęca 22, Katowice
Dziyń Bajtla na Małym Festiwalu Wielkiej Literatury
13:00 – 14:00 Warsztaty ilustratorskie z malarką Daryą Hancharovą (dla dzieci i młodzieży od 10 lat, zapisy na silesiateka@gmail.com)
14:00 – 14:45 Spotkanie z fajnymi ludźmi ze Śląska: tłumaczem Grzegorzem Buchalikiem, malarką Daryą Hancharovą i felietonistą Łukaszem Tudzierzem
14:45 – 15:30 Premiera przekładu na język śląski „Mikołojka” dokonanego przez Grzegorza Buchalika
DZIEŃ PIĄTY
19 czerwca (poniedziałek), 18:00
Miejsce: Bytomskie Centrum Kultury, plac Karin Stanek 1, Bytom
DEBATA: Ślōnsko godka – już język. I co dalej?
Goście i gościnie: Pejter Długosz, Adam Kowalski, Grzegorz Kulik, prof. Jolanta Tambor
Prowadzenie: Marcin Musiał
DZIEŃ SZÓSTY
20 czerwca (wtorek), 18:00
Miejsce: Wydział Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego, ul. Pawła 7A, Katowice
Świat z Felkiem był lepszy. Premiera filmu „Feliks Netz i sztuka słowa” i rozmowa o tym śląskim twórcy
Gościnie: prof. Krystyna Doktorowicz, Beata Netz
Prowadzenie: Marcin Musiał
DZIEŃ SIÓDMY
21 czerwca (środa), 18:00 – 20:30
Miejsce: Księgarnia Stronnicza, ul. Wyzwolenia 8, Ruda Śląska
Od Katowic idzie słońce. Rozmową z Anną Malinowską.
Prowadzenie: Rafał Czyżak
DEBATA: Po co literatura (śląska) jeszcze jest?
Goście i gościnie: Monika Kassner, Marcin Musiał, prof. Grażyna Barbara Szewczyk, Bronisław Wątroba, dr Krystian Węgrzynek
Prowadzenie: Ilona Chylińska
DZIEŃ ÓSMY
23 czerwca (piątek), 18:00 – 20:30
Miejsce: Księgarnia Stronnicza, ul. Wyzwolenia 8, Ruda Śląska
W stronę otwartego Śląska!
Herstoria Śląska. Spotkanie z dr Małgorzatą Tkacz-Janik
Prowadzenie: Marcin Musiał
Kłirować i przeginać Śląsk. Spotkanie z Anouk Herman
Prowadzenie: Elżbieta Janota
O sztuce życia. Spotkanie z prof. Ewą Chojecką
Prowadzenie: Marcin Musiał
DZIEŃ DZIEWIĄTY
24 czerwca (sobota), 18:00 – 21:00
Miejsce: Rebel Garden Cafe, rondo Ziętka 7, Chorzów (Park Śląski)
Ślonsko-czeski fest literacko-muzyczny 2
Promocja książki „Kolejka nad Landekiem”. Spotkanie z Petrem Čichoňem
Premiera i chrzest książki „Truda Latuscyno retuje socjalizm”. Spotkanie z Marcinem Melonem
Prowadzenie: Marcin Musiał
Koncert śląskiego zespołu reggae Żywica