Odprowadzanie podatku dochodowego to obowiązek zarówno osób fizycznych, jak i prawnych – przedsiębiorców. Od pewnego czasu można już rozliczyć go online, bez wychodzenia z domu. Jak to jednak zrobić i co jeszcze warto wiedzieć o podatku dochodowym?
Na czym polega podatek dochodowy?
Podatek dochodowy zaliczany jest do rodzaju podatków bezpośrednich, czyli takich, które obciążają podatnika – jest on zobowiązany do samodzielnego odprowadzenia należności wobec państwa. Nieco inaczej jest np. w przypadku podatku VAT.
Sam podatek dochodowy to przekazanie części uzyskanych dochodów na rzecz skarbu państwa. Konkretne stawki zależą od wielu czynników. Taka forma zobowiązania jest powszechna nie tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach na świecie.
Zobowiązani są do tego obywatele pracujący jako osoby fizyczne, czyli wszystkie osoby zarabiające w ramach stosunku pracy oraz te działające na umowach cywilnoprawnych. W ich przypadku mówi się o podatku PIT (Personal Income Tax). Potocznie tym mianem określa się także deklaracje podatkowe.
Obowiązek odprowadzenia podatku dochodowego leży też po stronie osób prawnych, czyli np. różnego rodzaju spółek zarejestrowanych na terenie danego kraju. Ich z kolei dotyczy podatek CIT (Corporate Income Tax). Ten artykuł skupi się jednak wokół sposobu rozliczania podatku od osób fizycznych.
W jaki sposób rozliczyć podatek dochodowy?
Podstawą do rozliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych jest złożenie deklaracji podatkowej. Wyróżnia się kilka rodzajów, a nieco więcej można o tym przeczytać na stronie https://www.pit.pl/pit/. W Polsce najczęściej składaną deklaracją podatkową jest PIT-37. Dotyczy około 80% podatników. Zalicza się do nich osoby pracujące w ramach umowy o pracę, umowy zlecenie, umowy o dzieło, a także emerytów.
Cechą charakterystyczną dla tego sposobu rozliczania jest udział płatnika, czyli pracodawcy, zleceniodawcy, lub w przypadku emerytów – Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. To on wystawia formularz ze wszystkimi niezbędnymi danymi (PIT-11), na podstawie którego podatnik składa swoją deklarację, czyli właśnie PIT-37.
Obecnie istnieją trzy główne sposoby rozliczania PIT. Zalicza się do nich:
-
Samodzielne doręczenie deklaracji do urzędu skarbowego – to jedna z najstarszych form, z której coraz więcej osób rezygnuje. Wiąże się z koniecznością dopasowania do godzin pracy urzędu, a niekiedy także ze staniem w długich kolejkach;
-
Przesłanie deklaracji podatkowej pocztą – poprzez skorzystanie z listu poleconego. Powinien on zostać doręczony na adres urzędu;
-
Rozliczenie deklaracji online – można w tym celu skorzystać z portali specjalnie do tego stworzonych, takich jak np. ten od Ministerstwa Finansów. Opracowało ono internetową usługę o nazwie Twój e-PIT. Użytkownik korzysta z niej poprzez e-Urząd Skarbowy. Istnieje kilka opcji logowania – przez profil zaufany, aplikację mObywatel, bankowość elektroniczną lub e-dowód.
Trzecia opcja jest coraz częściej wybierana, głównie ze względu na korzyści, jakie za sobą niesie – przede wszystkim pozwala zaoszczędzić czas. Na własnym koncie można również na spokojnie zapoznać się ze wszystkimi ulgami podatkowymi, do których ma się dostęp.
Istnieje jeszcze czwarta forma przesyłania deklaracji do urzędu skarbowego. Dotyczy m.in. żołnierzy, marynarzy, osób pozbawionych wolności, a także osób przebywających za granicą. Mogą one dostarczyć PIT odpowiednim jednostkom: dowódcom i kapitanom jednostek, administracji zakładów śledczych i karnych oraz urzędowi konsularnemu.
Składanie deklaracji PIT – do kiedy?
Konkretne terminy składania deklaracji podatkowych uzależnione są od ich rodzajów, choć obecnie wiele z nich funkcjonuje na tych samych zasadach. Jeżeli chodzi o PIT-11 za 2023 rok, to podatnik powinien go otrzymać do końca lutego 2024 roku. Od chwili otrzymania ma czas aż do 30 kwietnia 2024 roku na złożenie swojej deklaracji, czyli PIT-37.
Podobnie jest w przypadku innych formularzy, takich jak np. PIT-36, PIT-36L, PIT-28, PIT-38 oraz PIT-39.
Z jakich ulg podatkowych można skorzystać?
Stawki podatku dochodowego są różne, w zależności od tego, kto go rozlicza i jaką formę opodatkowania wybrał. Z zasady jednak wszystkie osoby składające deklarację PIT-37 rozliczane są na podstawie skali podatkowej. Obowiązują w niej dwie stawki:
-
12% – dla osób, których roczny dochód nie przekroczy kwoty 120 000 zł;
-
32% – dla osób, których dochód przekroczy 120 000 zł.
Funkcjonuje również kwota wolna od podatku. Obecnie wynosi ona 30 000 zł. Oznacza to, że osoby zarabiające w ciągu roku mniej, zostaną zwolnione z konieczności odprowadzenia podatku.
Z podatku dochodowego zwolnione są także osoby do 26. roku życia. W ich przypadku także obowiązuje kwota progowa, która wynosi 85 528 zł. Jednak nawet jeśli ich dochody będą większe niż ta suma, to wciąż mogą skorzystać ze standardowej kwoty wolnej od podatku. Oznacza to, że podatek zapłacą osoby, których dochody będą większe niż 115 528 zł.
Osoby rozliczające się według skali podatkowej, czyli na zasadach ogólnych, mogą skorzystać z różnych ulg podatkowych (o ile spełniają warunki przysługiwania). Zalicza się do tego m.in.:
-
rozliczanie ze współmałżonkiem,
-
rozliczanie się jako osoba samotnie wychowująca dziecko,
-
ulgę dla rodzin 4+,
-
ulgę na dziecko (prorodzinną, zależną od liczby dzieci w rodzinie),
-
ulgę dla pracujących seniorów,
-
ulgę dla krwiodawców,
-
ulgę na powrót (z emigracji),
-
ulgę rehabilitacyjną,
-
ulgę na Internet,
-
ulgę termomodernizacyjną.
Przy każdej z nich obowiązują jednak określone warunki korzystania. Warto jednak zapoznać się z nimi przed rozliczeniem podatku w 2024 roku.
Podatek dochodowy to jedna z powszechniejszych form zobowiązania wobec państwa. Funkcjonuje w wielu krajach i dotyczy zarówno osób fizycznych, jak i prawnych. Warto mieć na uwadze, że można rozliczyć PIT w kilku różnych formach, w tym także online.