Prowadzenie działalności gospodarczej zawsze wiąże się z ryzkiem ogłoszenia upadłości. Jeśli dana osoba wykonuje działalność wpisywaną do CEIDG może skorzystać z upadłości konsumenckiej. Czy w takiej sytuacji możliwe jest w ogóle aktywne prowadzenie działalności?
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka jest instytucją prawną, która pozwala dłużnikowi uniknąć odpowiedzialności za niespłacone zobowiązania. Przez wiele lat można ją było stosować wyłącznie względem osób fizycznych, które nie wykonywały żadnej działalności gospodarczej. W przypadku przedsiębiorców dopuszczalne było stosowanie wyłącznie upadłości w zwykłej formie. Ustawodawca zmienił jednak przepisy i na chwilę obecną pozwala, aby upadłość konsumencka była stosowana także względem osób fizycznych wykonujących jednoosobowe działalności gospodarcze wpisywane do CEIDG.
Podstawowym warunkiem ogłoszenia omawianej upadłości jest popadnięcie przez dłużnika w stan niewypłacalności – musi to jednak nastąpić bez winy zadłużonego. Niezbędnym krokiem jest również złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej do właściwego sądu rejonowego, wydziału gospodarczego (właściwym będzie sąd ze względu na miejsce wykonywania działalności gospodarczej, zaś w przypadku osób fizycznych nieprowadzących przedsiębiorstwa – sąd ich miejsca zwykłego pobytu).
Prowadzenie działalności przy upadłości konsumenckiej
Możliwość ogłoszenia upadłości konsumenckiej pojawia się przy stanie niewypłacalności danej osoby. W praktyce powoduje to, że dłużnik nie jest w stanie samodzielnie regulować swoich zobowiązań. Przy prowadzeniu jakiejkolwiek działalności gospodarczej stanowi to bardzo istotną informację – przedsiębiorstwo powinno bowiem na bieżąco regulować zamówienia, jeśli zamierza utrzymywać się na rynku. W praktyce popadnięcie w długi przekreśla co do zasady możliwość wykonywania aktywnej działalności – istnieje bowiem ryzyko, że przedsiębiorca będzie popadał w coraz to większe zadłużenie. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby mógł dalej wykonywać swoją pracę.
Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe nie zakazują wykonywania działalności gospodarczej, gdy zostanie złożony wniosek o ogłoszenie upadłości. Popadnięcie w stan zadłużenia również nie powoduje powstania takiego zakazu. Innymi słowy, prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie trwania procesu o upadłość konsumencką jest prawnie dopuszczalne.
Postępowania upadłościowe, prowadzone w normalnym lub konsumenckim trybie, trwają zazwyczaj dosyć długo – zdarzają się nawet procesy kilkuletnie. To powoduje, że dłużnik jest w tym czasie niejako w zawieszeniu – nie jest jeszcze upadłym, choć nie można prowadzić względem niego postępowania egzekucyjnego. W praktyce może to stanowić dla niego sporą szansę – jeśli wierzyciele nie mogą na czas prowadzonego postępowania skutecznie zaspokoić swoich roszczeń (np. przy pomocy komornika), to nic nie stoi na przeszkodzie, aby dłużnik próbował samodzielnie naprawić swoją sytuację finansową. Teoretycznie możliwy jest więc przypadek, w którym taka osoba będzie w dalszym ciągu wykonywała swoją działalność, zacznie uzyskiwać dochody, które następnie będzie mogła przeznaczyć na spłatę istniejącego zadłużenia.
Co ciekawe, przedmiotowe zagadnienie było rozpatrywane już przez polskie sądy. Zgodnie z postanowieniem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 21 września 2011 r. (sygn. akt VII Gz 162/11), brak posiadania przez dłużnika statusu przedsiębiorcy w dacie wniesienia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz powstanie zadłużenia w czasie, gdy nie prowadził on działalności gospodarczej, uprawnia do jej rozpoczęcia w toku postępowania. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Okręgowy w Szczecinie (postanowienie z dnia 9 stycznia 2021 r., sygn. akt VIII Gz 215/18).
Orzeczenie Sądu Okręgowego w Szczecinie, co do zasady, potwierdza pogląd sformułowany w apelacji białostockiej wskazując, iż za prowadzeniem działalności w toku właściwego postępowania upadłościowego przemawia brak istnienia w ustawodawstwie norm zakazujących, a także wskazuje sprzeczność ewentualnego zakazu z konstytucyjną zasadą swobody działalności gospodarczej.
Źródło: Upadłość Kancelaria