Niedawno rozstrzygnięto konkurs na przebudowę Planetarium Śląskiego. Właśnie o przebudowie oraz innych sprawach związanych z chorzowskim obserwatorium astronomicznym rozmawiamy z jego dyrektorem – Lechem Motyką.
Adrian Blondzik: Jak podoba się Panu projekt przebudowy Planetarium?
Lech Motyka: Po zobaczeniu wszystkich projektów (po ogłoszeniu wyników i prezentacji prac w Sali Konferencyjnej Planetarium), jakie wpłynęły na Konkurs, który na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego przeprowadziło Stowarzyszenie Architektów Polskich w Katowicach, podpisuję się pod słowami dr. inż. arch. Henryka Mercika, członka Zarządu Województwa Śląskiego, który mówił iż: „ten projekt absolutnie szanuje to miejsce i to, że planetarium jest ikoną architektury, ale jednocześnie wprowadza tak bardzo pożądaną nową jakość w sensie funkcjonalnym, w sensie przestrzennym, bo my potrzebujemy tam miejsca na ekspozycje i na działalność edukacyjną”. Przypominam, że pierwsze miejsce w konkursie na opracowanie koncepcji architektonicznej dla rozbudowy i modernizacji Planetarium Śląskiego w Chorzowie zdobył projekt przygotowany przez architektów pracowni Consultor z Poznania.
A.B.: Czy Pan jako Dyrektor brał czynny udział w wyborze najlepszej oferty?
L.M.: Nie brałem czynnego udziału w wyborze najlepszej oferty dotyczącej koncepcji architektonicznej pn. „Planetarium – Śląski Park Nauki. Modernizacja i rozbudowa Planetarium Śląskiego w Chorzowie”, ponieważ zapis w regulaminie wykluczył mnie z Sądu Konkursowego. Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika
w Chorzowie reprezentował Pan Stefan Janta - wicedyrektor Planetarium.
A.B.: Planetarium już istnieje kilkadziesiąt lat. Remont chyba jest niezbędny?
L.M: Obiekt, bez kopuły którego trudno wyobrazić sobie panoramę Śląska, skończył w ubiegłym roku 60 lat. Obecnie wyświetla się kilkadziesiąt profesjonalnie opracowanych seansów, przy projekcji których zastosowanie znajdują nowoczesne rzutniki panoramiczne, dynamiczne projekcje cyfrowe i cała gama światłem malowanych atrakcji optycznych. Należy jednak pamiętać, że nasza aparatura jest najstarszą tego typu działającą na świecie.
Wymiany wymaga nie tylko sprzęt wyświetlający obraz nieba, ale także większość infrastruktury. Przez 60 lat zamortyzowała się ona w pełni, a i wszelkiego rodzaju nowe przepisy dotyczące bezpieczeństwa i dostosowania do wymogów cywilizacyjnych XXI wieku, wręcz nakazują konieczność modernizacji i rozbudowy.
A.B.: Kiedy planowane jest rozpoczęcie remontu i czy w związku z nim będą utrudnienia w działalności placówki?
L.M: Realizacja projektu już trwa. Jesteśmy po przeprowadzeniu konkursu architektonicznego dla zadania pn. „Planetarium - Śląski Park Nauki”, a w tej chwili trwają m.in. ekspertyzy, analizy techniczne oraz specjalistyczne i prawne opinie. Po uzyskaniu wszelkich pozwoleń prace renowacyjne i budowlane powinny rozpocząć się w ostatnim kwartale 2017 r.
Należy dodać, że pomimo wagi czynnika, architektura i konstrukcja pełnią tu wyłącznie funkcję służebną wobec celu jakiemu ma być podporządkowana. W trakcie przystosowywania Planetarium do nowych możliwości prezentowania dorobku współczesnej nauki w dziedzinie astronomii, sejsmologii i meteorologii, na pewno wystąpią utrudnienia w działaniu Placówki. Chcielibyśmy jednak w miarę możliwości prowadzić zajęcia wszędzie tam, gdzie będzie to w danym czasie możliwe, jak np. Stacja Meteorologiczna, Obserwatorium Astronomiczne i przenośne małe planetarium, dzięki któremu doskonale przygotowana kadra mogłaby prezentować widoki nieba w szkołach i innych placówkach oświatowych.
A.B.: Planetarium dziś to wiele ciekawych wydarzeń naukowych.
L.M: Planetarium pełni głównie rolę edukacyjną i popularyzatorską, ale także działalność naukowa, w oparciu o systematyczne pomiary, zapisy, obserwacje (meteorologiczne, sejsmologiczne i astronomiczne) prowadzona jest niemal równolegle.
Bardzo ważnym aspektem naukowym jest Olimpiada Astronomiczna, której finał już po raz sześćdziesiąty - w marcu 2017 r. - odbędzie się w Planetarium Śląskim, będącym jej organizatorem przez wszystkie lata istnienia. W skład Komitetu Głównego Olimpiady Astronomicznej wchodzi grono profesorów (z prof. dr hab. Andrzejem Sołtanem na czele - przewodniczącym KGOA), pracowników uczelni wyższych z całego kraju i pracowników Planetarium. Każde z wymyślonych zadań trzyetapowej Olimpiady - a przez 60 lat Olimpiad oraz V Międzynarodowej Olimpiady z Astronomii i Astrofizyki (2011 r.) trzeba było napisać ich naprawdę dużo - to swoiste dzieło naukowej i dydaktycznej sztuki.
Także organizacja i współorganizacja naukowych sympozjów, konferencji zjazdów czy spotkań, to dla nas, kolokwialnie mówiąc, chleb powszedni.
Przytoczę tu tylko kilka ostatnich:
- VII Chorzowski Festiwal Nauki (marzec 2015 r.);
- konferencja „Geofizyka w Kosmosie” – zorganizowana przez Koło Naukowe Geofizyków AGH GEOFON oraz Studenckie Koło Naukowe Geofizyków Uniwersytetu Śląskiego przy współudziale Planetarium (czerwiec 2015 r.);
- XI Krajowe Sympozjum Użytkowników Promieniowania Synchrotronowego (wrzesień 2015 r.).
A.B.: Co może Pan polecić mieszkańcom miasta, którzy od dawna nie odwiedzili murów Planetarium.
L.M: Chciałbym polecić wszystkim, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś więcej o otaczającym nas świecie i Kosmosie, szeroką gamę seansów, z których aż osiem powstało w ostatnich pięciu latach. Każdy znajdzie coś dla siebie. Pełne opisy prezentowanych przez nas pokazów nieba znajdziemy na planetaryjnej stronie. Wiele ciekawych informacji także na naszej facebook’owej tablicy.
A.B.: Czy w najbliższym czasie pojawią się jakieś nowości w planetarium?
L.M: W przygotowaniu jest kolejny nowy seans. Niechaj na razie jego tematyka pozostanie małą tajemnicą. 6 grudnia (wtorek) zapraszamy dzieci na Spotkanie ze Świętym Mikołajem.
Spotkanie odbędzie się po przeznaczonym dla młodych widzów seansie o godzinie 17.00. Wymagana jest wcześniejsza rezerwacja! W lutym Walentynki z Planetarium Śląskim i wiele ciekawych imprez przez cały rok. Wystarczy śledzić nasze informacje na stronach podanych wyżej. Rezerwacji można dokonać od poniedziałku do piątku od 8:00 do 14:00 telefonicznie ( 32 745 27 28) lub osobiście w sekretariacie Planetarium.
A.B.: Dziękuję serdecznie za rozmowę.
L.M: Również dziękuję i zapraszam do Planetarium.
