Upadłość spółki z ograniczoną odpowiedzialnością to formalna procedura prowadzona przed sądem, której celem jest likwidacja majątku niewypłacalnej spółki i jak najpełniejsze zaspokojenie jej wierzycieli. Postępowanie to kończy działalność spółki i prowadzi do jej wykreślenia z KRS. W odróżnieniu od restrukturyzacji, która ma służyć uratowaniu przedsiębiorstwa, upadłość zmierza do jego rozwiązania. Przesłanką do jej ogłoszenia jest utrata zdolności do regulowania zobowiązań pieniężnych przez co najmniej trzy miesiące lub utrzymująca się przez dwa lata nadwyżka zobowiązań nad majątkiem.
O to jak przebiega postępowanie upadłościowe zapytaliśmy prawników z kancelarii Adwokat Chorzów – KANCELARIA ADWOKACKA Adwokat Mateusz Sitnik i Współpracownicy.
Jak przebiega postępowanie upadłościowe?
- Pierwszym krokiem do ogłoszenia upadłości spółki z o.o. jest złożenie stosownego wniosku do sądu. Może go złożyć zarząd spółki – ponieważ stanowi to jego obowiązek ustawowy – albo wierzyciel, który uprawdopodobni istnienie swojej wierzytelności. Spółka musi jednak posiadać majątek pozwalający na pokrycie kosztów postępowania, w przeciwnym razie sąd oddali wniosek jako bezprzedmiotowy. Sama niewypłacalność to zbyt mało – warunkiem koniecznym jest wykazanie, że zobowiązania nie są regulowane od co najmniej trzech miesięcy lub że wartość zobowiązań przewyższa wartość aktywów przez okres nie krótszy niż dwa lata.
- Po złożeniu wniosku, jeżeli sąd stwierdzi, że przesłanki są spełnione, wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości. W tym momencie cały majątek spółki staje się tzw. masą upadłości. Zarząd traci prawo zarządzania majątkiem – od tej chwili wyłączne kompetencje w tym zakresie posiada syndyk. Sąd wyznacza sędziego-komisarza, który nadzoruje dalszy przebieg postępowania, a także wzywa wierzycieli do zgłoszenia przysługujących im wierzytelności w terminie trzydziestu dni od daty ogłoszenia upadłości.
- W dalszym etapie syndyk przystępuje do sporządzenia dwóch podstawowych dokumentów - spisu inwentarza oraz spisu wierzytelności. W pierwszym wykazuje wszystkie składniki majątku – ruchomości, nieruchomości, środki pieniężne oraz prawa majątkowe. W spisie należności ujmuje natomiast roszczenia, które przysługują spółce wobec kontrahentów, klientów czy innych podmiotów. Na podstawie tych dokumentów syndyk przygotowuje plan likwidacyjny, który zawiera opis i harmonogram sprzedaży składników majątku oraz ewentualne uzasadnienie dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa.
- Po zatwierdzeniu listy wierzytelności przez sędziego-komisarza, syndyk przystępuje do likwidacji masy upadłości. Może to nastąpić w trybie sprzedaży z wolnej ręki, przetargu lub aukcji. Zbywane są zarówno całe przedsiębiorstwa, jak i ich zorganizowane części, a także poszczególne składniki majątku, takie jak nieruchomości, pojazdy czy prawa majątkowe. Dochody z likwidacji przeznaczane są przede wszystkim na zaspokojenie wierzycieli, w tym także tych zabezpieczonych rzeczowo – np. hipoteką czy zastawem. Jeżeli po ich zaspokojeniu pozostaną wolne środki, wchodzą one do funduszów masy upadłości i są dzielone pomiędzy pozostałych wierzycieli. Warto zaznaczyć, że zobowiązania wynikające ze stosunku pracy nie wymagają zgłoszenia – są umieszczane na liście z urzędu. Pozostałe wierzytelności można podzielić na dwa rodzaje - upadłościowe – powstałe przed ogłoszeniem upadłości – oraz masowe – powstałe po ogłoszeniu upadłości. Te pierwsze są wpisywane na listę, te drugie zaspokajane są na bieżąco, w miarę dostępności środków pieniężnych w masie upadłości.
- Po zakończeniu likwidacji syndyk sporządza plan podziału funduszów masy upadłości i przedstawia go sędziemu-komisarzowi. Po jego zatwierdzeniu plan ten staje się podstawą do dokonania wypłat na rzecz wierzycieli. Całe postępowanie kończy się postanowieniem sądu o zakończeniu upadłości, a to skutkuje rozwiązaniem spółki i wykreśleniem jej z rejestru.
Odpowiedzialność zarządu i koszty postępowania
Zgodnie obowiązującymi przepisami zarząd spółki z o.o. jest zobowiązany do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła przesłanka niewypłacalności. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować osobistą odpowiedzialnością członków zarządu za długi spółki, jeśli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna. Odpowiedzialności tej można uniknąć, jeśli w terminie zostanie wszczęte postępowanie restrukturyzacyjne lub zatwierdzony układ z wierzycielami. W przeciwnym razie wierzyciele mogą dochodzić roszczeń bezpośrednio od członków zarządu.
Koszty związane z postępowaniem upadłościowym należy rozpatrywać dwuetapowo. Na etapie składania wniosku obowiązuje opłata sądowa w wysokości 1.000 zł oraz zaliczka na wydatki, która w momencie publikacji wynosi 7462,25 zł (równowartość przeciętnego wynagrodzenia). Po ogłoszeniu upadłości pojawiają się kolejne koszty, w tym wynagrodzenie syndyka, które jest obliczane indywidualnie, na podstawie takich czynników jak wartość masy upadłości, liczba wierzycieli czy złożoność sprawy. W przypadku spółek posiadających zarówno majątek ruchomy, jak i nieruchomości, całkowite koszty postępowania mogą sięgać kilkudziesięciu, a nawet kilkuset tysięcy złotych.
Zakończenie postępowania upadłościowego
Ostatnim etapem postępowania jest zatwierdzenie planu podziału funduszów masy upadłości przez sędziego-komisarza oraz wykonanie tego planu przez syndyka. Po zaspokojeniu wierzycieli – w granicach możliwości finansowych masy upadłości – sąd wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania. Oznacza to definitywny koniec funkcjonowania spółki – zostaje ona wykreślona z Krajowego Rejestru Sądowego i formalnie przestaje istnieć. Postępowanie upadłościowe, choć trudne i często długotrwałe, stanowi uporządkowaną drogę do zamknięcia działalności niewypłacalnej spółki z o.o. Przestrzeganie terminów oraz właściwe przygotowanie dokumentacji to elementy, które mogą zadecydować o jego skuteczności. Z perspektywy wierzycieli – to często jedyna możliwość odzyskania choćby części należności. Dla członków zarządu – droga do uniknięcia osobistej odpowiedzialności, o ile obowiązek złożenia wniosku zostanie dopełniony w przewidzianym przez prawo terminie.
Upadłość spółki z o.o. to uregulowana procedura sądowa, która pozwala zakończyć działalność niewypłacalnego przedsiębiorstwa i w możliwym zakresie zaspokoić wierzycieli. Choć wiąże się z kosztami i odpowiedzialnością zarządu za niedochowanie terminów, jej prawidłowe przeprowadzenie chroni przed dalszymi roszczeniami i pozwala uporządkować sytuację majątkową spółki. W przypadkach, gdy istnieje realna szansa na odzyskanie płynności, warto wcześniej rozważyć restrukturyzację jako alternatywę wobec upadłości.
W przypadku wątpliwości co do obowiązków zarządu lub procedury ogłoszenia upadłości, warto skorzystać z pomocy kancelarii specjalizującej się w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym, która pomoże przeanalizować sytuację spółki i zaproponować najbezpieczniejsze rozwiązania.
Adwokat Chorzów - KANCELARIA ADWOKACKA ADWOKAT MATEUSZ SITNIK I WSPÓŁPRACOWNICY
Adres: Działkowa 8, 41-506 Chorzów
Telefon: +48 508 907 271
E-mail: [email protected]