Wiadomości z Chorzowa

Kto płaci odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość?

  • Dodano: 2022-11-02 08:00, aktualizacja: 2022-11-03 08:35

Odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi ma rekompensować dotychczasowym właścicielom nieruchomości straty poniesione z tytułu utraty majątku. Osoby wywłaszczone zyskują jednak prawo do odszkodowania. Kto decyduje o jego wysokości, a kto je wypłaca? 

Odszkodowanie za wywłaszczenie na podstawie decyzji organu

Odszkodowanie za wywłaszczoną nieruchomość zostaną wypłacone dotychczasowemu właścicielowi nieruchomości tylko wtedy, kiedy organ I instancji (starosta bądź wojewoda) wyda decyzję określającą jego wysokość. Decyzja organu o wysokości odszkodowania musi spełniać też określone warunki:

  • musi opierać się o przygotowany przez przysięgłego rzeczoznawcę majątkowego operat szacunkowy dotyczący wywłaszczonej nieruchomości;
  • powinna być wydana w ciągu 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna lub w ciągu 60 dni w przypadku, kiedy decyzja ZRID miała nadany rygor natychmiastowej wykonalności.  

Wydanie decyzji o wysokości odszkodowania za wywłaszczenie kończy rolę organu I instancji w tym zakresie. Kto zatem wypłaca odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości? – przeczytaj w dalszej części artykułu. 

Odszkodowanie za wywłaszczenie pod drogi – kto wypłaca?

Podmiotem odpowiedzialnym za wypłatę odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi jest inwestor realizujący inwestycję drogową. Ten jest zobowiązany do wypłaty odszkodowania w określonym terminie, tj. w ciągu 14 dni.  Z tego tytułu, że podstawą do wypłaty odszkodowania jest decyzja organu o jego wysokości, termin jego wypłaty liczony jest od dnia ustatecznienia się ww. decyzji. Odszkodowanie jest wypłacone dotychczasowym właścicielom wywłaszczonej nieruchomości. Jednak w przypadku nieuregulowanej sytuacji prawnej nieruchomości odszkodowanie wpłacane jest do depozytu sądowego, gdzie jest przechowywane do momentu uregulowania prawa własności do nieruchomości lub przez okres 10 lat w przypadku niezgłoszenia się prawowitych właścicieli nieruchomości. 

Prawo do wyższego odszkodowania za wywłaszczenie

Dotychczasowi właściciele wywłaszczonej nieruchomości powinni być świadomi, że są sytuacje, w których mogą ubiegać się o wyższe odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości. Podstawą jego podwyższenia o 5% jest wydanie nieruchomości w ciągu 30 – a nie 120 – dni. Inną sytuacją, kiedy odszkodowanie może być wyższe, jest przypadek, gdy wywłaszczona nieruchomość była budynkiem mieszkalnym lub gdy był w niej wyodrębniony lokal o takim charakterze. Wówczas odszkodowanie za wywłaszczenie nieruchomości pod drogi powinno być zwiększone o 10 tys. zł. 

Czas wypłaty odszkodowania za wywłaszczenie

Chociaż prawo jasno określa termin, w jakim powinno zostać wypłacone odszkodowanie za wywłaszczenie, praktyka wskazuje, że te nie zawsze są zachowane. Biorąc pod uwagę czas, w jakim organ powinien wydać decyzję o wysokości odszkodowania za wywłaszczenie pod drogi, jak też termin, w jakim inwestor powinien je wypłacić, dotychczasowi właściciele nieruchomości powinni otrzymać odszkodowanie w ciągu ok. 4 miesięcy od wydania decyzji o wywłaszczeniu. Niestety w wielu przypadkach okresy te nie są zachowane. Co w takiej sytuacji mogą zrobić wywłaszczeni? 

Prawo do wniesienia ponaglenia ws. odszkodowania za wywłaszczenie nieruchomości

Jeśli organ nie zachowuje terminów dotyczących wydania decyzji o wysokości odszkodowania za wywłaszczenie, wywłaszczeni mogą wnieść ponaglenie. Co ważne, składa się je do organu wyższego stopnia jednak za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie. Jeśli zaś organ prowadzący postepowanie jest organem najwyższym, wówczas ponaglenie wnosi się bezpośrednio do niego. W wyniku wniesionego ponaglenia zostanie wydane postanowienie wskazujące czy organ dopuścił się przewlekłości lub bezczynności postępowania. W wydanym postanowieniu jest także określony termin, w jakim ma zostać wydana decyzja określająca wysokość odszkodowania za wywłaszczenie. Dzięki temu osoby wywłaszczone otrzymują gwarancję terminu, w jakim zostanie wydana decyzja niezbędna do wypłaty odszkodowania. 

Odszkodowanie za wywłaszczenie - skarga na przewlekłość postępowania

Innym krokiem prawnym, jaki mogą podjąć wywłaszczeni, jest złożenie skargi na przewlekłość postępowania. Jej złożenie jest możliwe w przypadku, kiedy wniesione wcześniej ponaglenie zostało rozstrzygnięte na niekorzyść dotychczasowych właścicieli nieruchomości. Organem rozstrzygającym skargę jest Wojewódzki Sąd Administracyjny, jednak samą skargę wnosi się za pośrednictwem organu prowadzącego postępowanie. Jeśli sąd stwierdzi, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłości prowadzenia podstępowania, wskazuje termin uregulowania sprawy. Wydany wyrok sądu jest wiążący dla organu. Jeśli termin mimo wszystko nie zostanie zachowany przez organ, wywłaszczonym przysługuje prawo do wniesienia skargi do WSA z żądaniem wymierzenia grzywny dla organu. Co ważne, w przypadku kiedy niewykonanie przez organ postanowienia sądu naraża wywłaszczonych na szkodę, ci mogą ubiegać się na drodze cywilnej dodatkowego odszkodowania z tego tytułu. Jeśli zostanie ono zasądzone, zostanie wypłacone przez Skarb Państwa. 

Sylwia MachowskaSylwia Machowska
Źródło: Art. sponsorowany / Materiał dostarczony przez zleceniodawcę

Dodaj komentarz

chcę otrzymać bezpłatny newsletter portalu mojChorzow.pl.

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników portalu.
Wydawca portalu nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.