Czas zimowy na letni w Polsce jest zmieniany nieprzerwanie od 1983 r. W 2019 roku Parlament Europejski zdecydował, że obowiązek zmiany czasu w UE powinien zostać zniesiony. Na ten moment zmiana czasu wciąż obowiązuje. Sprawdź kiedy musisz przestawić zegarek!
Historia zmiany czasu sięga początków XX wieku
Zmiana czasu z zimowego na letni jest tematem, który co roku wywołuje wiele dyskusji i kontrowersji. Proces ten, znany również jako "przesunięcie czasu", polega na przestawieniu zegarów o godzinę do przodu, co ma miejsce w ostatni weekend marca w większości krajów stosujących tę zmianę. Celem tej operacji jest lepsze wykorzystanie światła dziennego w miesiącach wiosennych i letnich.
Historia zmiany czasu sięga początków XX wieku i była pierwotnie wprowadzona w celu oszczędności energii podczas I wojny światowej. Pomysł polegał na tym, że dzięki dłuższym wieczorom ludzie będą mniej korzystać ze sztucznego oświetlenia, co przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej.
Jednakże współczesne badania kwestionują skuteczność tej metody w kontekście oszczędności energii. W niektórych przypadkach zmiana czasu może nawet prowadzić do zwiększenia zużycia energii, na przykład przez większe wykorzystanie klimatyzacji w dłuższe, cieplejsze wieczory.
Kiedy zmiana czasu na letni w 2024 roku?
Aktualnie zmiana czasu wprowadzana jest na podstawie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 4 marca 2022 r. w sprawie wprowadzenia i odwołania czasu letniego środkowoeuropejskiego w latach 2022-2026. Wydawany co pięć lat, na kolejne 5 lat Komunikat Komisji Europejskiej wprowadza wspólną we wszystkich państwach członkowskich datę i czas rozpoczęcia oraz zakończenia okresu stosowania czasu letniego.
W tym roku jesteśmy zmuszeni do ponownej zmiany czasu. Kiedy więc powinniśmy przestawić zegarki? Zmiana czasu z zimowego na letni w 2024 r. przypada na noc z 30 na 31 marca. O godz. 2:00 należy przestawić wskazówki zegara na 3:00. W kolejnych latach przejście na czas letni odbędzie się: w 2025 - 30 marca, w 2026 - 29 marca. Z kolei czas letni zmienimy na zimowy w tym roku 27 października.
Kiedy przestawimy zegarki ostatni raz?
W ostatnich latach obserwuje się rosnącą tendencję do kwestionowania sensu przestawiania zegarów. Niektóre kraje, jak na przykład Rosja czy Turcja, zdecydowały się na całkowite zaniechanie tej praktyki, utrzymując stały czas przez cały rok.
Na forum całej Unii Europejskiej, również w Polsce, od dłuższego czasu również trwają dyskusje nad odejściem od zmiany czasu. Konsultacje publiczne przeprowadzone przez Komisję Europejską wśród Europejczyków w 2018 roku wykazały, że 84 proc. respondentów opowiedziało się za zniesieniem zmian czasu. Zebrano w nich 4,6 mln odpowiedzi (największą liczbę w historii). Przygotowano nawet projekt likwidacji zmiany czasu - niestety pandemia COVID-19, oraz wojna na Ukrainie sprawiły, że te plany musiały zostać odłożone w czasie. Wiadomo już, że zasada na pewno będzie obowiązywać do 2026 r.
Ciekawostki
- Czas zmienia około siedemdziesięciu krajów na całym świecie.
- W Azji zegarki przestawiają mieszkańcy Izraela, Syrii i Iranu, natomiast Japonia, Chiny i Indie odrzucają takie rozróżnienie. W Afryce czas zmieniają Marokańczycy i Libijczycy. Ameryka Południowa uznaje podział czasu na letni i zimowy jedynie w Brazylii, Chile, Urugwaju i Paragwaju.
- W Polsce pierwszy raz zaczęto zmieniać czas w dwudziestoleciu międzywojennym (ale zrobiono to tylko raz). Następnie czas zmieniano podczas okupacji hitlerowskiej.
- Później ze zmianą czasu w naszym kraju było różnie. Czas zmieniano w latach od 1945 do 1949, od 1957 do 1964, od 1977 do 1981 i nieprzerwanie od 1983 roku.
- Do połowy lat 90. czas z letniego na zimowy zmieniano w ostatnią niedzielę września. Obecnie jest to ostatnia niedziela października.