Chorzowianie burzą się, kiedy na tę dzielnicę mówi się Pniaki. Tak jednak brzmiała pierwotna nazwa dzielnicy, która wywodziła się od tamtejszego karczowiska. Nazwa z biegiem czasu przyjęła śląski charakter. Taka w świadomości mieszkańców obowiązuje do dziś.
Rozmowy na temat utworzenia nowej osady na granicy dzisiejszych Świętochłowic i Chorzowa trwały już od 1830 roku. Właścicielem terenu, na którym miała powstać był hrabia Karl Lazarus Henkel von Donnersmarck, przedstawiciel jednego z najbardziej znanych śląskich rodów. Nazwa kolonii wzięła się od karczowiska, w którym powstała. Donnersmarck wydzierżawił w latach trzydziestych XIX wieku teren dla 25 osadników. W 1840 roku w nowym osiedlu robotniczym mieszkało 145 mieszkańców, a rok później ponad 250.
Architektura osiedla była podobna do znanej z wcześniejszych kolonii robotniczych. Droga biegła śladem dzisiejszej ulicy św. Józefa.
Do 1841 roku dzielnica należała do gminy Świętochłowice. Od tego czasu do 1868 roku, kiedy weszły w skład Królewskiej Huty, stanowiły osobną gminę. Jej godło przedstawiało św. Barbarę w koronie na głowie, otoczona promieniami, a przed nią kielichem z hostią. Pnioki nie rozwinęły się tak dynamicznie, jak inne miejscowości dzisiejszego Chorzowa. Oprócz kilku cegielni i szybu Maria kopalni Król, gmina nie posiadała innych budynków publicznych. Miała charakter wyraźnie wiejski. Ze względu na stosunkowo dużą odległość od przemysłowego centrum jej znaczenie było marginalne.
Do dziś nie zachowała się pierwotna zabudowa tej dzielnicy. Dziś znajduje się w tym miejscu osiedle z lat osiemdziesiątych XX wieku. Z początkowego okresu istnienia gminy zachowała się kapliczka Maryjna, która w 1905 roku poświęcił ks. Paweł Łukaszczyk, ówczesny proboszcz parafii św. Barbary.
(prym)
Źródła:
- Roman Liczba, Chorzów A.D. 2000. Nietypowy przewodnik po mieście dla młodzieży i dorosłych, Chorzów 2000
- Zeszyty Chorzowskie t. 3, (red.) Zbigniew Kapała, Chorzów 1999